Lymfoedeem en kanker

Je kan door kanker (groei van de tumor en/of uitzaaiingen) of de behandeling van kanker, lymfoedeem ontwikkelen. Dit ontstaat als de lymfevaten dit vocht niet goed kunnen afvoeren.

Lymfoedeem is een abnormale ophoping van lymfevocht in het lichaam dat ontstaat als de lymfevaten het lymfevocht niet voldoende kunnen afvoeren.

Lymfoedeem als gevolg van kanker kan ontstaan bij:

  • borstkanker
  • baarmoederhalskanker
  • lymfeklierkanker: Hodgkin- en non-Hodgkin lymfoom
  • kanker in het hoofd-halsgebied
  • melanoom (als de lymfeklieren verwijderd worden)
  • prostaatkanker
  • anuskanker
  • peniskanker
  • schaamlipkanker (vulvakanker)
  • andere soorten kanker waarbij lymfeklieren verwijderd worden


Lymfoedeem kan snel na de behandeling ontstaan, maar ook jaren daarna door het gevolg van tumorgroei en/of uitzaaiingen.

Na behandeling

Bent u geopereerd of bestraald tegen kanker? Dan kunt u lymfoedeem krijgen. De kans op lymfoedeem is groter als u geopereerd én bestraald bent op een plek waar lymfeklieren zitten.

Groei van tumor

Lymfoedeem kan ook ontstaan doordat de tumor doorgroeit in of rond de lymfeklieren. Of als de tumor zo groot is, dat deze tegen de lymfevaten aandrukt.

Uitzaaiingen

Lymfoedeem kan ook ontstaan door groei van uitzaaiingen in de lymfeklieren en -vaten. Of wanneer uitzaaiingen op de lymfevaten drukken.

Controles

Jaren na de behandeling van kanker kan men nog lymfoedeem krijgen. Daarom wordt er na een operatie of bestraling nog jaren gecontroleerd op lymfoedeem.

Tijdens de controles dienen er een aantal vragen beantwoordt te worden en wordt het lichaam onderzocht.

De arts zal kijken of er tekenen van lymfoedeem zijn, zoals een zwelling, een huidinfectie of een beschadigde huid. Bij een beschadigde huid is er meer kans op een infectie (wondroos) en dit beschadigt het lymfestelsel en hierdoor kan lymfoedeem ontstaan of kan het lymfoedeem worden verergerd. Tevens zal de arts letten op symptomen of de kanker misschien terug is en wat testen en metingen uitvoeren.

Als er een zwelling waarneembaar is dan zal de arts onderzoeken of dit lymfoedeem betreft.
Indien er extra vocht in de voet- of handrug waar te nemen is dan kan er door middel van het oppakken van een huidplooi  bij de 2e teen of bij de wijsvinger bepaald worden of het daadwerkelijk lymfoedeem betreft.
Lukt het oppakken van de huidplooi namelijk niet, dan wijst dit op lymfoedeem van uw been of arm.

Als er kans is op lymfoedeem dan zal de omvang van de arm of been worden opgemeten en vergeleken worden met de gezonde arm of been. Zo kan er worden uitgesloten of er zich lymfoedeem ontwikkeld heeft. Als er verschil wordt ontdekt tussen beide armen en/of benen en als dit verschil ligt tussen de 5% – 10% qua volumeverschil, dan wijst dit op lymfoedeem.

Contact met lotgenoten

Het uitwisselen van ervaringen en het delen van gevoelens met iemand in een vergelijkbare situatie kan helpen om de moeilijke periode door te komen. Lotgenoten hebben vaak aan een half woord genoeg om elkaar te begrijpen. Daarnaast kan het krijgen van praktische informatie belangrijke steun geven.

Lotgenoten kunnen gevonden worden via een patiëntenorganisatie of Websites/Internetfora.

Bijvoorbeeld via kanker.nl. Hier kan een profiel worden ingevuld en dan worden er op basis van interesses suggesties gedaan voor o.a. discussiegroepen en contacten. Zoek mensen die bijvoorbeeld dezelfde soort kanker hebben of in dezelfde fase van hun behandeling zitten.

Meer informatie?

Blijf niet zitten met vragen! Vragen over de  persoonlijke situatie kunnen het beste worden besproken met de behandelend specialist en/of huisarts.

Op Kanker.nl is uitgebreide informatie te vinden over soorten kanker, behandelingen van kanker en leven met kanker. Tevens kan hier informatie worden gevonden over ervaringen van andere mensen met kanker en hun naasten en is er informatie over begeleiding en gespecialiseerde zorg bij u in de buurt.