Compressietherapie

Het doel van compressie is om oedeemreductie te verkrijgen.
Daarna heeft compressie als doel de verkregen volumevermindering tussen twee behandelingen te behouden.
Compressietherapie wordt daarom bij voorkeur in combinatie met Manuale Lymfdrainage (MLD) gegeven.

Compressietherapie is het aanbrengen van tegendruk in het oedeemgebied door middel van onderstaande technieken:

Het doel van compressie is om oedeemreductie te verkrijgen.
Daarna heeft compressie als doel de verkregen volumevermindering tussen twee behandelingen te behouden.
Compressietherapie wordt daarom bij voorkeur in combinatie met Manuale Lymfdrainage (MLD) gegeven.
Welke vorm van compressie er wordt gebruikt, hangt af van het soort oedeem, de conditie van de patiënt en de behandelfase.

Zwachtelen

Door een speciaal verband om de arm of het been te wikkelen wordt het oedeem minder. Deze zwachtels worden meestal 1 tot 3 keer per week vervangen. Erg belangrijk is hierbij te blijven bewegen. De lymfevaten worden zo extra geactiveerd. De totale duur van deze behandeling is enkele weken tot 2 maanden. Het verband kan strak zitten. Dit is normaal. Het vocht moet namelijk uit het been of de arm.

Therapeutische Elastische Kousen (TEK)

Als het meeste oedeem weg is, komt men in de periode van onderhoud. Het dragen van een elastische kous is belangrijk.
Het oedeem mag niet terugkomen. Er zijn twee soorten kousen: Vlakbrei-kous (met naad) en Rondbreikous (zonder naad).

Beide koustypen kunnen worden toegepast voor zowel de arm als het been, afhankelijk van het stadium waarin het lymfoedeem zich bevindt.  Een vlakbreikous (met naad) is het beste. De druk wordt dan meer verdeeld over een arm of been. Hierdoor is er minder kans dat u het gevoel heeft dat uw arm of been te strak in de kous zit, vergeleken met kousen zonder naad. Soms wordt gekozen voor een kous met klittenband.

Drukklassen
Kousen worden geclassificeerd naar de mate waarin de kous druk geeft rond bijvoorbeeld de enkel. De drukklasse wordt bepaald door de hoeveelheid oedeem en de aanwezigheid van huidveranderingen die kunnen optreden. Kousen vanaf klasse 2 worden beschouwd als Therapeutische Elastische Kousen en deze worden dan ook vergoed door de zorgverzekeraar. Drukklasse 1 kousen zijn bijvoorbeeld reis-of sportkousen. Drukklasse 2 kan ingezet worden bij spataderen, beginnend post trombotisch syndroom, zwangerschapsvaricosis of secundair arm en hand lymfoedeem. Drukklasse 3 heeft zowel effect op het oppervlakkige als het diepe afvoersysteem. Denk hierbij aan trombose, vergevorderde spataderen, nabehandeling van wonden, spataderen met een sterke oedeemneiging en nabehandeling van wondroos. Drukklasse 4 versterkt het effect op het diepe afvoersysteem en wordt met name ingezet bij lymfoedemen.
Aanmeters
Wie is deskundig om een kous aan te meten? Gezien de complexiteit van lymfoedeem en de behandeling ervan dient een therapeutisch elastische kous te worden aangemeten door een adequaat geschoolde deskundige die (in)direct bij de behandeling betrokken is, met kennis en kunde op het gebied van lymfoedeem. De deskundige dient de effectiviteit van een therapeutisch elastische kous te controleren en eventuele aanpassingen te kunnen (laten) aanbrengen.

Een deskundige kan zijn:
  • bandagist met erkenning
  • huidtherapeut
  • oedeemfysiotherapeut
  • dermatoloog

Belangrijk is dat naast de controle van de maten van een kous, ook tijdens de controle van lymfoedeem de omvangsmaten van beide benen of armen worden opgemeten. Hierdoor blijft er ook controle op het gehele volume van een arm of been. Mocht er verslechtering optreden, dan kan worden verwezen naar een therapeut of uw specialist voor aanvullend onderzoek en kan een eventueel behandelprogramma worden aangepast.

Aanpasbare compressie systemen (ACS)

De aanpasbare compressiesystemen bestaan uit banden met klittenbandsluiting. Men kan deze zelf makkelijk aantrekken en de druk die de band geeft bijstellen door deze strakker te trekken of losser te maken. De banden zijn eenvou­dig te verstellen waardoor lokaal de druk tussentijds kan worden aangepast. Het materiaal is niet-elastisch en valt in de categorie korte-rek. Er zijn klittenbandzwachtels voor onderbenen, bovenbenen, knieën, voeten, tenen, armen en handen.

IPC therapie

IPC Therapie is een belangrijke en bewezen succesvolle therapie voor de behandeling van lymfoedeem, mits op de juiste wijze ingezet. Onder bepaalde voorwaarden wordt IPC Therapie voor de thuissituatie vergoed door uw zorgverzekeraar.

Bij IPC Therapie, ook wel pressotherapie genoemd, wordt druk uitgeoefend met behulp van een pomp in combinatie met een luchtgevulde, meer-kamermanchet om zo vocht uit een oedeemgebied te verplaatsen.

Het is van belang dat IPC Therapie wordt ingezet onder begeleiding van een oedeemfysiotherapeut, een huidtherapeut of een andere medisch ter zake kundige. IPC Therapie moet worden gezien als een aanvullende therapie, goede resultaten worden gemeld in combinatie met:

  • compressietherapie
  • manuele lymfedrainage
  • huidzorg
  • bandageren
  • oefentherapie

Omdat IPC Therapie werkt met luchtgevulde manchetten voor arm, been en/of romp, zijn sommige gebieden van het lichaam minder goed met deze therapie te behandelen.

Overleg altijd eerst met uw arts of therapeut of IPC Therapie voor u geschikt is.